Knolvoet: een vervelende kolenziekte
Knolvoet is zéér moeilijk te bestrijden. Mede door de
groeiende vraag naar allerhande koolsoorten en het steeds populairder worden
van bepaalde soorten zoals broccoli, Chinese kool, koolrabi … maakt dat er
intenser gekweekt wordt op dezelfde percelen, zonder vruchtafwisseling,
waardoor deze besmet raken met deze grondschimmel en dit voor vele jaren. De
ziekte is alom verspreid (wereldwijd), dit al meerdere eeuwen (15e eeuw) en
belaagt de kruisbloemigen maar bovenal de koolgewassen. Het gezegde “groeien
als kool” is zeker niet toepasselijk als we met de schimmel geconfronteerd
worden.
Over de schimmel.
Knolvoet (Plasmodiophora brassicae) is een slijmzwam met een
uitgesproken ziektebeeld die alleen terug te vinden is bij de familie van de
kruisbloemigen en meer in het bijzonder bij het geslacht « Brassica » waartoe
de koolgewassen behoren. Op de wortels van deze planten gaan rustsporen kiemen
(= primitieve schimmelzaden) bij een grondtemperatuur van minimum 12° C. Hoe
hoger de grondtemperatuur, hoe vlugger en sneller de aantasting. Daarom is de
ziekte ook minder uitgesproken bij vroege of late teelt. Door celdeling
ontstaan de typische gezwellen op koolwortels. Na enige tijd gaat deze
knolvormige aanwas rotten, de schimmel blijft achter in de grond en er komen
nieuwe rustsporen. Bij de volgende teelt op hetzelfde perceel slaat de schimmel
opnieuw toe! Ook op onkruiden die tot de familie der kruisbloemigen behoren
blijft de schimmel voortleven (herderstasje, akkerkers, pinksterbloem …).
Ziektebeeld.
· -Aangetaste wortels van kolen zwellen op tot
grote knollen (soms een sinaasappel dik) die in een later stadium rotten.
· -De bladeren van vooral oudere planten worden
slap bij warm weer: dit komt omdat de zieke wortels onvoldoende water kunnen
opnemen.
· -De bladeren vertonen een typische, loodachtige
verkleuring.
· - Aangetaste planten groeien minder en worden niet
volwassen.
· -Wanneer de plant uit de grond wordt getrokken
ziet men op de wortels van de kool knolvorming die meestal onregelmatig van
vorm is.
Oorzaak.
· -Gebrek aan vruchtwisseling, steeds kolen of
andere kruisbloemigen kweken op hetzelfde perceel.
· -Op grond met een lage zuurtegraad (pH) komt de
ziekte vaker voor. Een pH van 5,8 is ideaal voor kieming van de sporen, een pH
boven de 7,2 verminderd de infectie.
· -Koolplanten raken vaker besmet op lichte dan op
zware gronden.
· -Hoe vochtiger de grond hoe groter het
besmettingsgevaar.
· -Verspreiding van de ziekte kan ook door
machines, besmet plantgoed , besmette compostgrond, stalmest van aangetast
koolvoeder en de al eerder geciteerde onkruiden.
· -Bodeminsecten en (regen)wormen kunnen de
schimmel verplaatsen.
Remedie
De beste remedie is uiteraard voorkomen:
Ø
Op besmette grond gedurende zeven jaar geen
kolen of andere kruisbloemige planten (Arabis, Alyssum, Iberis …) kweken. Ook
de hierboven genoemde onkruiden vermijden. Zorgen
voor vruchtafwisseling is de boodschap.
Ø
De zuurtegraad (pH) van de grond verhogen met
kalkhoudende meststoffen of met gebluste kalk, kalkcyanamide, overbekalking kan
wel leiden tot gebreksziekten bij bepaalde gewassen!
Ø
Als het kan op zware, niet te natte grond kweken.
Ø
Steeds gezonde
planten kopen of beter: zaai en pot
zelf uw koolplanten in zuivere potgrond vrij van knolvoetziekte.
Ø
Geen bladeren
of koolstronken op de composthoop gooien, liever in de gft-container.
Ø
Stalmest gebruiken van landbouwbedrijven die
geen kolen voederen aan hun dieren.
Ø
Er zijn resistente soorten op de markt
(bloemkool en Chinese kool zijn het gevoeligst, boerenkool en spruitkool het
best bestand).
Ø
Maak je materiaal en gereedschap goed schoon of
ontsmet dit vóór gebruik op een gezond perceel.
